A indiferenza subversiva

Un artigo de Moisés Álvarez

Volvo con certa frecuencia a Raymond Carver. Entre os seus contos, o que máis relín é “Why Don’t You Dance?” (“¿Por qué no bailáis?”). Fascíname. Se eu valese para o cine, trataría de facer unha curta a partir dese relato. Imaxineino unha e outra vez, traendo a Galicia esa imaxe extraordinaria do baile entre os mobles colocados no xardín. Imaxino que, como no conto de Carver, dous mozos casadeiros pasean polos camiños de Sanguiñeda ou A Ponte Ulla e atopan un dormitorio diante dun chalé. Pero aquí non pensarían que todo está á venda: iso de vender na porta o que non usamos non se leva entre nós. Ou non se levaba. Seica algúns chiringos de “Compro oro” tamén reclaman roupa usada. Se cadra non está tan lonxe o día no que baleiremos os faiados para tirar rendemento do que considerabamos pouco máis que lixo.

Pero non quería falar da crise económica, ou non só. É probable que a do protagonista de “Why Don’t You Dance” non o sexa. Máis ben é a ruptura coa súa vida. Non vemos o descenso ao inferno: xa o vemos alí, nesa aparente normalidade extraviada. Hai moitas maneiras de reaccionar na caída. “Debes estar desesperado ou algo parecido”, dille a moza. O del semella máis ben indiferenza. Como o Jim Nashe de The Music of Chance (“La música del azar”) de Paul Auster, o protagonista do relato de Carver non se revolve nin se lamenta. Só vive ou se deixa vivir. Bebe, escoita música, roza a mocidade, baila.

Creo que tamén eu podo dicir que odio a indiferenza con respecto ao mundo, como a odiaban Gramsci e Lois Pereiro (o fío uniuno Iago Martínez na última sesión do Picaversos). Pero cando o mundo te aguilloa, a indiferenza pode ser a mellor coiraza. Poder ser ata subversiva, unha invitación a bailar sobre o teu propio cadáver para seguir vivindo.

“¿Por qué no bailáis?”: Raymond Carver, De qué hablamos cuando hablamos de amor (Anagrama, 1987)
A versión do mesmo relato antes de pasar pola tesoira do editor, Gordon Lish, atópase en Principiantes (Anagrama, 2010).