Un artigo de Moisés Álvarez

Volvo con certa frecuencia a Raymond Carver. Entre os seus contos, o que máis relín é “Why Don’t You Dance?” (“¿Por qué no bailáis?”). Fascíname. Se eu valese para o cine, trataría de facer unha curta a partir dese relato. Imaxineino unha e outra vez, traendo a Galicia esa imaxe extraordinaria do baile entre os mobles colocados no xardín. Imaxino que, como no conto de Carver, dous mozos casadeiros pasean polos camiños de Sanguiñeda ou A Ponte Ulla e atopan un dormitorio diante dun chalé. Pero aquí non pensarían que todo está á venda: iso de vender na porta o que non usamos non se leva entre nós. Ou non se levaba. Seica algúns chiringos de “Compro oro” tamén reclaman roupa usada. Se cadra non está tan lonxe o día no que baleiremos os faiados para tirar rendemento do que considerabamos pouco máis que lixo.
Pero non quería falar da crise económica, ou non só. É probable que a do protagonista de “Why Don’t You Dance” non o sexa. Máis ben é a ruptura coa súa vida. Non vemos o descenso ao inferno: xa o vemos alí, nesa aparente normalidade extraviada. Hai moitas maneiras de reaccionar na caída. “Debes estar desesperado ou algo parecido”, dille a moza. O del semella máis ben indiferenza. Como o Jim Nashe de The Music of Chance (“La música del azar”) de Paul Auster, o protagonista do relato de Carver non se revolve nin se lamenta. Só vive ou se deixa vivir. Bebe, escoita música, roza a mocidade, baila.
Creo que tamén eu podo dicir que odio a indiferenza con respecto ao mundo, como a odiaban Gramsci e Lois Pereiro (o fío uniuno Iago Martínez na última sesión do Picaversos). Pero cando o mundo te aguilloa, a indiferenza pode ser a mellor coiraza. Poder ser ata subversiva, unha invitación a bailar sobre o teu propio cadáver para seguir vivindo.
“¿Por qué no bailáis?”: Raymond Carver, De qué hablamos cuando hablamos de amor (Anagrama, 1987)
A versión do mesmo relato antes de pasar pola tesoira do editor, Gordon Lish, atópase en Principiantes (Anagrama, 2010).
Nunca me dei imaxinado un Carver galego. Pregúntome se sería tan forte como para resistir a tentación de votar a boinas e birretes.
Sobre a indiferenza, o malo é que hoxe moita xente indiferente éo non por subversión, senón por evasión. É un impás continuo, nin adiante nin atrás.